Câu chuyện của cô gái "Tách lưới"
Khi chưa gặp Hảo, chúng tôi đã được Giám đốc Công ty TNHH MTV Nhôm Lâm Đồng (LDA) - Vũ Minh Thành kể cho nghe về câu chuyện “tách lưới” ở đây.
Ông kể, ngày Nhà máy mới đi vào hoạt động, Hảo là Quản đốc Phân xưởng Trạm Mạng, một phân xưởng có trách nhiệm vận hành lưới điện chung cho toàn Tổ hợp. Lúc đó, hệ thống điện hoạt động chưa ổn định, đường dây tải điện cũng chưa được lắp đặt hệ thống chống sét lan truyền tin cậy, vì thế khi mưa gió hay xảy ra sự cố mất điện, trong khi đó, quy trình công nghệ của Tổ hợp đòi hỏi các thiết bị trong dây chuyền sản xuất phải hoạt động liên tục, không cho phép ngừng nghỉ kể cả những ngày lễ tết, nếu không chi phí phục hồi sản xuất sẽ vô cùng lớn, kèm theo nó là những nguy cơ mất an toàn có thể xảy ra. Chính vì vậy, việc duy trì nguồn cung cấp điện liên tục và ổn định có tính chất vô cùng quan trọng. Để sửa chữa đường dây tải điện, đã có lúc EVN đề nghị Công ty cho phép cắt điện trong vòng 8 giờ, một yêu cầu có thể nói là không thể đáp ứng với điều kiện kỹ thuật lúc đó.
Khái niệm “tách lưới” được hiểu nôm na là tách tất cả các phụ tải của Nhà máy ra khỏi nguồn điện Quốc gia để sử dụng nguồn điện độc lập từ 2 tổ máy phát của Nhà máy Nhiệt điện - đây là vấn đề kỹ thuật phức tạp và mới mẻ đối với những người làm công tác quản lý điện, trạm mạng trong Công ty. Cái phức tạp của vấn đề là ở chỗ tầm quan trọng của Nhà máy không cho phép sai sót xảy ra trong quá trình tách lưới, do vậy mà những quyết định từ lãnh đạo cho đến người triển khai không chỉ là kiên quyết, chính xác mà phải thực sự dũng cảm vì gánh nặng trách nhiệm, nếu “tách lưới” không thành đồng nghĩa với việc dừng và có nguy cơ phá hủy các bộ phận quan trọng của Nhà máy Nhiệt điện như cạn hết nước bao hơi, hỏng hết ống trong các lò hơi dẫn đến Nhà máy dừng hoạt động; điều quan trọng hơn là dây chuyền sản xuất Alumina sẽ phải sử dụng máy phát Diezel với công suất chỉ đảm bảo cho các thiết bị loại 1 hoạt động với thời gian hạn chế, điều này sẽ dẫn đến nguy cơ keo đặc các bình bồn - một tổn hại vô cùng to lớn. Tuy nhiên, yêu cầu về “tách lưới” vẫn là yêu cầu khách quan và có tính chất bắt buộc khi EVN gặp sự cố mất điện hoặc cải tạo lưới điện, vậy bài toán được giải ra sao? Tất nhiên vẫn có bài giải đơn giản nhưng phải chấp nhận những thiệt hại lớn về chi phí, đó là dừng hoạt động của lò hơi, chờ nguội khoảng hơn một ngày rồi cho phép EVN cắt điện, lúc đó các hoạt động của Nhà máy chỉ trông chờ vào các máy phát Diezel đảm bảo hoạt động của các thiết bị chính với mức liệu tối thiểu, hệ số an toàn thấp.
Ý chí và quyết định của Ban lãnh đạo Công ty - Cần phải tìm ra giải pháp an toàn và hiệu quả hơn! Nhưng con đường tìm ra nó gặp quá nhiều trở ngại, các cán bộ, kỹ sư của Công ty đã có những lần xin tư vấn từ các đơn vị chuyên ngành điện trong nước; tư vấn từ các chuyên gia Trung Quốc đã xây dựng Tổ hợp; tư vấn từ kinh nghiệm của các thày ở Nhà máy Alumina Bình Quả… nhưng vấn đề vẫn không được sáng tỏ vì hầu hết chỉ cho chúng ta biết là có hệ thống tách lưới tự động nhưng nguyên lý hoạt động của nó ra sao thì chính các chuyên gia cũng không rõ. Không chấp nhận đầu hàng, Hảo đã cùng với các cán bộ kỹ thuật chủ động nghiên cứu, tìm hiểu. Về nguyên tắc, lưới có thể được tách trong trường hợp đẳng thế, tuy nhiên chưa chắc chắn giữ được tải khi chuyển nguồn sang 2 tổ máy phát. Quan sát trên bảng điều khiển lưới điện, Hảo đã phát hiện ra có những thời điểm giao nhận lưới đạt giá trị “0”, điều đó có nghĩa lượng điện phát ra từ Nhà máy cân bằng với phụ tải, công suất điện lên lưới cũng sẽ bằng “0”, lúc đó cường độ dòng điện qua máy cắt của Máy Biến Thế và đường tải điện 172 cũng gần bằng “0” cho phép công nhân có thể thao tác đóng cắt bằng tay ngoài hiện trường đảm bảo an toàn. Từ phân tích này, Hảo đã đề xuất ý tưởng tự cân tải điện, hơi của 2 tổ máy phát rồi cho thao tác tách lưới tại vị trí giao nhận lưới bằng “0”, ý tưởng này được anh Thắng (khi đó là Phó Tổng Giám đốc phụ trách cơ điện Công ty) ủng hộ và chỉ đạo cho các bộ phận liên quan tính toán, xây dựng phương án chi tiết. Sau 2 lần họp bàn, cân tải, tách lưới dưới sự chỉ đạo của anh Thắng, anh Phòng (ngày đó là Trưởng phòng ĐHSX) phương án tách lưới được chính thức thông qua với sự chuẩn bị hết sức chu đáo cho nhiều tình huống có thể phát sinh, trong đó có cả những tình huống cho tách lưới không thành.
Ngày 20/3/2014, phương án chính thức được ban hành và thời điểm quan trọng đã đến - vào 4 giờ sáng ngày 22/3/2014, từ Lãnh đạo đến các cán bộ, công nhân vận hành và kỹ sư có mặt thời điểm đó đều không giấu nổi sự căng thẳng, lo âu, chờ đợi giây phút “tách lưới”. Với sự tự tin, cô gái quản đốc bé nhỏ đó đã phát lệnh ngắt nguồn điện lưới Quốc gia khi đồng hồ chỉ vị trí giao nhận lưới chạm vạch “0”. Hàng chục trái tim như ngừng đập vài phút và chỉ òa lên sung sướng khi các chỉ số điều hành lưới điện hoạt động bình thường - “Tách lưới” đã thành công ngay từ lần thử nghiệm đầu tiên.
Thành công trong tính toán nhưng nó vượt sự mong đợi của mọi người về cả giá trị thực tế nó mang lại cũng như tạo ra được niềm tin mà sau này trở thành giá trị cốt lõi của Công ty - “Không lùi bước trước khó khăn thử thách; trưởng thành qua những thách thức và thất bại; không ngừng sáng tạo, cải tiến, hoàn thiện…”. Trong những người tạo giá trị đó có cô quản đốc bé nhỏ Nguyễn Thị Phước Hảo.
Hảo bảo, con đường đến với công việc của em ngày hôm nay không có quá nhiều sự lãng mạn và hoa hồng. Tốt nghiệp Khoa Điện, Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP. HCM, cô gái quê gốc người Quảng Nam ấy đã từng lăn lộn với rất nhiều công việc trước khi về đầu quân cho LDA.
“Em từng làm thiết kế đồ họa, làm cho công ty xây dựng, từng ngủ trong công ten nơ hàng tháng trời theo các công trình, da sạm đen, tóc khô cháy… nhưng em chưa khi nào hối tiếc hay nghĩ mình bị thiệt thòi gì cả. Ngược lại, những vất vả, khó khăn đó đã cho em nhiều thứ, sự kiên cường, không ngại khó, không ngại khổ. Khi bạn còn trẻ thì hãy thử sức với các công việc, môi trường khác nhau để lấy kinh nghiệm và biết mình muốn gì. Chỉ khi làm việc bằng sự đam mê thì mới ra hiệu suất và thấy mình sống vui, khỏe, có ích. Làm việc gì cũng có những rủi ro nhưng cần kiên định và cố gắng. Mình nghĩ bản lĩnh của một người trẻ mới ra trường là phải biết đối mặt với khó khăn, biết lắng nghe, vấp ngã thì phải tự đứng lên bằng chính đôi chân của mình và không được nản chí”, Hảo chia sẻ.
Về đầu quân cho LDA, được làm việc với những người Anh, người Thày đầy bản lĩnh, kinh nghiệm; được sự quan tâm dìu dắt của những người lãnh đạo mà họ luôn coi “LDA như ngôi nhà thứ hai của mình”, Hảo càng thêm tự tin cống hiến cho công việc. Câu chuyện “tách lưới” ngày nào đã qua 6 năm, nay Hảo đã chuyển sang làm quản đốc Phân xưởng Nhiệt điện nhưng sự nhiệt huyết, tận tâm ngày nào vẫn còn nguyên vẹn và được vun đắp thêm bởi yếu tố bản lĩnh. Chính bởi yếu tố đó mà cô đã tham gia xử lý nhiều sự cố, nhiều vấn đề kỹ thuật nảy sinh sau này chắc chắn, hiệu quả hơn.